Quảng trường Thiên An Môn năm 1989 là một chủ đề rất đặc biệt: thế giới nhớ, Trung Quốc quên. Điều gì đã xảy ra ở Quảng trường Thiên An Môn vào ngày 4 tháng 6 năm 1989?
Tại sao hầu hết người Trung Quốc không biết về vụ thảm sát đẫm máu ở thủ đô của họ? Sự kiện này có liên quan gì đến thế giới ngày nay? Bài báo sau đây có những sự thật và thông tin mà Bắc Kinh đã che giấu trong hơn 30 năm.
1. Tiêu đề: Sự cố Quảng trường Thiên An Môn là gì?
Quảng trường Thiên An Môn là một điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng ở Bắc Kinh, thủ đô của Trung Quốc. Tên “Thiên An Môn” có nghĩa là “cánh cổng hòa bình”. Nhưng quảng trường đã biến thành một vụ thảm sát vào ngày 4/6/1989. Quân đội Trung Quốc sau đó đã nổ súng vào các sinh viên ủng hộ dân chủ; dùng xe tăng chạy qua người và giết hàng trăm, thậm chí hàng nghìn sinh viên, trí thức và dân thường.
Vụ thảm sát Thiên An Môn năm 1989 đã được mô tả theo nhiều cách khác nhau, với một số đảng phái chính trị tránh thuật ngữ “thảm sát” và gọi nó là: Vụ thảm sát Thiên An Môn; hoạt động của bộ tứ; Vụ việc Thiên An Môn.
Một số phương tiện truyền thông cũng gọi sự kiện này là Phong trào Dân chủ lần thứ 89; Phong trào ngày 4 tháng 6.
2. Bối cảnh: Lý do biểu tình, lý do đàn áp
Các cuộc biểu tình trên Quảng trường Thiên An Môn diễn ra vào thời điểm xã hội Trung Quốc thời hậu Mao có nhiều thay đổi. Các cuộc cải cách kể từ những năm 1980 đã dẫn đến một nền kinh tế thị trường non trẻ mang lại lợi ích cho một số người nhưng lại gây tổn hại nặng nề cho những người khác.
Trong khi đó, hệ thống quyền lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc phải đối mặt với những thách thức về tính hợp pháp. Người dân không hài lòng với hàng loạt vấn đề trong nước, như: lạm phát, tham nhũng, hạn chế tự do ngôn luận, và những người không phải đảng viên ĐCSTQ không được tự do tham gia chính trị.
Các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Quảng trường Thiên An Môn do sinh viên khởi xướng và lãnh đạo vào mùa xuân năm 1989. Họ yêu cầu chính quyền Cộng sản chống tham nhũng thông qua ngôn luận và mở rộng quyền tự do báo chí và tự do báo chí. Phong trào đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của công chúng. Đỉnh điểm, cả triệu người đã xuống đường biểu tình, tụ tập ở Quảng trường Thiên An Môn. Phong trào cũng đã làm dấy lên hàng trăm cuộc biểu tình trên khắp Trung Quốc.
Ban lãnh đạo ĐCSTQ, cảm nhận được nguy cơ Trung Quốc mất kiểm soát, đã tuyên bố thiết quân luật; sử dụng quân đội để giết hại dã man những người biểu tình; trong khi giữ cho những người còn lại sợ hãi và tuân theo.
Sự kiện Thiên An Môn năm 1989 đã đặt ra câu hỏi về tính hợp pháp của ĐCSTQ. Vì vậy, nó vẫn là một trong những chủ đề bị kiểm duyệt nhiều nhất ở Trung Quốc cho đến ngày nay.
3. Tóm tắt về Thảm sát Thiên An Môn năm 1989
3.1. Sự phát triển của phong trào biểu tình
Từ cái chết của ho điều bang đến phong trào dân chủ lớn
Ho dieu bang qua đời ngày 15 tháng 4 năm 1989. Là một nhà lãnh đạo ủng hộ cải cách, cái chết của ông được nhiều người thương tiếc.
Các sinh viên đại học bắt đầu tập trung tại Quảng trường Thiên An Môn để tưởng nhớ Hồ Diệu Bang. Họ cũng bày tỏ nỗi bất bình về tốc độ cải cách chậm chạp của Trung Quốc. Phong trào thu hút sự ủng hộ rộng rãi từ các trí thức, công chức, người lao động và cư dân trong khu vực cũng như trên cả nước.
Các sinh viên bắt đầu soạn thảo một danh sách những kiến nghị để gửi tới ĐCSTQ. Họ kêu gọi mở rộng quyền tự do, dân chủ cho người dân; đồng thời giải quyết vấn nạn tham nhũng.
Lãnh đạo không nghe, học sinh tức giận
Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức lễ tang cấp Nhà nước tại hồ điều hòa vào ngày 22 tháng 4. Lễ tang diễn ra gấp rút và chỉ kéo dài 40 phút. Trong khi đó, cảm xúc dâng trào tại Quảng trường Thiên An Môn, với nhiều sinh viên đã rơi nước mắt.
Các sinh viên đã vượt qua sự phong tỏa ở quảng trường để cố gắng nộp đơn thỉnh cầu. Nhưng không có một nhà lãnh đạo nào bước ra khỏi Đại lễ đường. Điều này càng khiến các sinh viên bức xúc và bất bình.
Xây dựng Liên minh Sinh viên Tự lập
Vào ngày 23 tháng 4, các sinh viên đã tổ chức một buổi gặp mặt với khoảng 40 sinh viên từ 21 trường đại học tham dự. Hội nghị đã thống nhất thành lập Liên đoàn Tự trị Sinh viên Bắc Kinh (còn gọi là tổ chức công đoàn).
Sau đó, liên minh đã kêu gọi tẩy chay tất cả các trường đại học ở Bắc Kinh. Một tổ chức được thành lập ngoài quyền lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc là lời cảnh tỉnh đối với Bắc Kinh.
3.2. Phản đối leo thang
Ban lãnh đạo Trung Quốc chia thành 2 phe
Thủ tướng Lý Bằng kêu gọi tổng bí thư triệu tập án tử hình để kết án những người biểu tình. tin rằng chính phủ phải đàn áp các cuộc biểu tình mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, Zhao Ziyang đã bác bỏ quan điểm của Li.
Vào ngày 25/4, Lý Bằng đã gặp Đặng Tiểu Bình và Dương Thượng Côn tại dinh thự của lãnh đạo tối cao Đặng Tiểu Bình. Đặng ủng hộ lập trường cứng rắn đối với phong trào sinh viên. Thậm chí, Đặng còn chỉ đạo phải đưa ra “cảnh cáo” rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng; nhằm răn đe các cuộc biểu tình sau này.
Bài biên tập “Thêm nhiên liệu vào lửa” ngày 26 tháng 4
Sau cuộc họp cấp cao, tờ Nhân dân Nhật báo của ĐCSTQ đã đăng một bài xã luận công kích phong trào dân chủ của sinh viên.
Bài xã luận không làm các sinh viên nhụt chí, mà còn khiến họ bất bình hơn nữa.
Một ngày sau khi bài báo được xuất bản, sinh viên từ nhiều trường đại học đã xuống đường cùng một lúc. Khoảng 50.000-100.000 sinh viên các trường đại học đã diễu hành từ các đường phố ở Bắc Kinh đến Quảng trường Thiên An Môn. Các cuộc biểu tình đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của công chúng, đặc biệt là từ các công nhân nhà máy.
Chính phủ ủng hộ, đồng ý gặp sinh viên
Thành công rực rỡ của ngày 27 tháng 4 đã khiến các nhà chức trách Trung Quốc phải lùi lại và gặp gỡ các sinh viên. Vào ngày 29 tháng 4, người phát ngôn của Hội đồng Nhà nước Yuan Mu đã gặp gỡ các đại diện của sinh viên. Nhưng cuộc gặp không mang lại kết quả gì lớn.
Ngày 3-4 tháng 5: Hàng triệu thanh niên đã chết tập hợp lại với sinh viên
Triệu Tử Dương trở về Bắc Kinh vào ngày 30 tháng 4 sau chuyến đi đến Hàn Quốc. Bị ảnh hưởng bởi Wanshenyang, giọng điệu của chính phủ có xu hướng hòa giải.
Triệu Tử Dương gửi lời chia buồn tới các sinh viên hai lần vào ngày 3 và 4 tháng 5. Ông cho rằng sự sợ hãi tham nhũng của sinh viên là chính đáng và phong trào dân chủ của sinh viên là một phong trào yêu nước.
Trong khi đó, vào ngày 4 tháng 5, khoảng 100.000 sinh viên đã tuần hành ở Bắc Kinh để kỷ niệm Phong trào ngày 4 tháng 5. Họ lặp lại những yêu cầu đã đưa ra trong các cuộc tuần hành trước đó.
13/5: Sinh viên bắt đầu tuyệt thực
Trong khi tình hình đã giảm bớt, một số lãnh đạo sinh viên đã kêu gọi hành động mạnh mẽ hơn. Hàng trăm sinh viên tuyệt thực vô thời hạn ở Quảng trường Thiên An Môn.
Cuộc tuyệt thực khiến đông đảo dân chúng cảm rộng. Đến chiều ngày 13/5, có khoảng 300.000 người tập trung tại Quảng trường.
15-16 tháng 5: Gorbachev đến Bắc Kinh
Cuộc tuyệt thực bắt đầu hai ngày trước chuyến thăm Trung Quốc của nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev.
Theo kế hoạch, lễ đón Gorbachev sẽ được tổ chức tại quảng trường. Các sinh viên hy vọng rằng cuộc tuyệt thực tại quảng trường khi Gorbachev đến thăm sẽ cho phép chính phủ đáp ứng yêu cầu của họ.
Tuy nhiên, Đảng Cộng sản đã tổ chức lễ đón Gorbachev tại sân bay Bắc Kinh. Đây là một điều ô nhục đối với các nhà chức trách Trung Quốc.
Khi Gorbachev gặp Triệu Tử Dương vào ngày 16 tháng 5, Wan nói với Gorbachev rằng Đặng Tiểu Bình vẫn là “lãnh đạo cao nhất” của Trung Quốc. Deng coi những tuyên bố như vậy là cáo buộc Đặng xử lý các cuộc biểu tình Thiên An Môn.
Nhiều nhà báo nước ngoài đưa tin về chuyến thăm Trung Quốc của Gorbachev đã ở lại Bắc Kinh để tiếp tục theo dõi phong trào Thiên An Môn.
Phong trào sinh viên sôi nổi
Cuộc tuyệt thực đã thu hút được sự đồng cảm từ quốc gia. Khoảng 1 triệu người đã đến Quảng trường Thiên An Môn từ ngày 17 đến 18 tháng Năm. Những người ủng hộ thuộc mọi tầng lớp xã hội, bao gồm cả quân đội, cảnh sát và các quan chức cấp thấp của đảng.
Một số tổ chức của ĐCSTQ và Đoàn Thanh niên, các công đoàn lao động cũng khuyến khích thành viên tham gia biểu tình.
18/5: Lập luận bằng cách nói chuyện với lãnh đạo sinh viên
Tình hình trở nên khó xử. Nhà ngoại giao đã tổ chức cuộc gặp đầu tiên với các sinh viên vào ngày 18 tháng 5 để dập tắt nỗi lo của công chúng về một cuộc tuyệt thực. Tại cuộc họp, ông Li đã yêu cầu các sinh viên ngừng tuyệt thực và ngừng tụ tập ở quảng trường.
Hai bên không đạt được thỏa thuận nào. Nhưng cuộc họp đã khiến các sinh viên trở nên nổi bật trên truyền hình quốc gia.
Ngày 19 tháng 5: Triệu Tử Dương gặp gỡ các sinh viên
Sáng sớm ngày 19 tháng 5, Triệu Tử Dương đến Quảng trường Thiên An Môn. Vào lúc 4:50 sáng, Zhao Ziyang đã có một bài phát biểu xúc động trước các sinh viên:
“Các bạn cùng lớp, chúng tôi đến quá muộn. Chúng tôi xin lỗi. Các bạn nói về chúng tôi, chỉ trích chúng tôi, tất cả những điều này là cần thiết. Tôi không ở đây để các bạn tha thứ cho chúng tôi. Tôi chỉ muốn nói rằng các học sinh yếu ớt, Đây là ngày thứ 7 tuyệt thực của bạn, bạn không thể tiếp tục như thế này … Bạn vẫn còn trẻ, vẫn còn nhiều ngày phía trước, bạn phải sống lành mạnh để xem ngày Trung Quốc hoàn thành bốn cuộc hiện đại hóa. Bạn không giống chúng tôi, chúng tôi đã già, điều đó không còn quan trọng đối với chúng tôi nữa. “
Bài phát biểu của Triệu Tử Dương đã khiến nhiều sinh viên xúc động. Nhưng đây là lần cuối cùng ông được xuất hiện trước công chúng. ĐCSTQ đã hạ bệ ông khỏi chức vụ Tổng Bí thư. Ông bị quản thúc tại gia cho đến khi qua đời vào năm 2005.
3.3. Chính phủ Trung Quốc đàn áp phong trào Thiên An Môn
20 tháng 5: Thiết quân luật
Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố thiết quân luật vào ngày 20 tháng 5. Khoảng 250.000 quân đã được triển khai tới thủ đô Bắc Kinh. Đám đông biểu tình cố gắng ngăn quân đội tiến vào thành phố.
Hàng chục nghìn người biểu tình đã bao vây các xe quân sự, ngăn cản họ tiến lên. Những người biểu tình cố gắng thuyết phục binh lính ủng hộ phong trào ủng hộ dân chủ. Họ cũng cung cấp thức ăn, nước uống và nơi trú ẩn cho binh lính.
Nhận thấy không thể nào tiến về phía trước, chính quyền ra lệnh cho quân đội rút quân vào ngày 24/5. Các lực lượng rút lui về căn cứ bên ngoài thành phố.
Ngày 29 tháng 5: Tượng đài Dân chủ
Các cuộc biểu tình kéo dài vẫn tiếp tục. Các lãnh đạo sinh viên đã được phân chia về việc nên tiếp tục chiếm quảng trường hay rời đi. Nhiều học sinh kiệt sức và tinh thần học tập thấp.
Lúc 22 giờ 30 ngày 29/5, các sinh viên của Học viện Nghệ thuật Trung ương mang tới Quảng trường một bức tượng mà họ tự làm. Họ gọi đó là tượng “Nữ thần Dân chủ”.
Đây là một bức tượng cao 10m bằng thạch cao, được mô phỏng theo tượng Nữ thần Tự do ở New York, Mỹ. Bức tượng này đã tiếp thêm sức mạnh và tinh thần cho các sinh viên.
3/6 và 4/6: Quân đội quét sạch Quảng trường Thiên An Môn
Vào lúc 16:30 ngày 3 tháng 6, Bộ Chính trị của Ủy ban Trung ương CPC chính thức thông qua quyết định đàn áp các cuộc biểu tình.
Vào tối ngày 3 tháng 6, quân đội Trung Quốc tràn vào Bắc Kinh từ mọi hướng. Khoảng 22h, quân đội nổ súng vào những người biểu tình tại ngã tư Wukesong của Đại lộ Trường An, cách Quảng trường Thiên An Môn khoảng 10 km về phía Tây.
Những người biểu tình đã choáng váng khi nhận ra quân đội đang sử dụng súng. Họ chống trả bằng cách chửi bới và ném súng thần công.
Có bằng chứng cho thấy quân đội sử dụng đạn để bắn người. Đây là loại vũ khí bị cấm sử dụng theo luật quốc tế trong chiến tranh.
Quân đội Trung Quốc cũng sử dụng xe bọc thép để chạy trên xe buýt mà người ta dùng làm rào chắn. Khi quân đội tiếp tục tiến lên, những người biểu tình đã bị giết dọc theo Đại lộ Trường An, Đường Nam phú, Fuxingmen, Xidan, Liubukou …
Đài BBC đưa tin về các vụ thảm sát vào tối ngày 3 tháng 6 và rạng sáng ngày 4 tháng 6 năm 1989:
Ở miền nam, những người lính đã sử dụng đạn dược trực tiếp chống lại những người biểu tình và những người xung quanh họ. Thường dân chết ở cầu Hufang, Zhushikou, Tianqiao và Qianmen.
Lúc bốn giờ sáng, đèn ở Quảng trường Thiên An Môn đột ngột tắt. Những người lính tiến vào quảng trường, những người biểu tình không hề hay biết vì trời đã tối.
Vào lúc 4:30 sáng, đèn lại bật sáng, khi các sinh viên thấy mình bị bao vây bởi quân đội và xe tăng. Một số sinh viên thuyết phục binh lính để họ đi, trong khi những người khác nhất quyết ở lại quảng trường. Quân đội tiếp tục nổ súng. Nhiều người trong số những người bị trúng đạn đã ngã trong vũng máu.
Một số xe tăng đuổi theo các sinh viên rời khỏi Quảng trường Thiên An Môn, gây ra nhiều thương vong. Một trong những nạn nhân là Fang Zheng, sinh viên Đại học Thể thao Bắc Kinh.
Phương Chính cho biết: “Khoảng 6 giờ ngày 4/6, chúng tôi rút khỏi Quảng trường. Sau khi đi qua Quảng trường, những chiếc xe tăng đã vòng lại lao về phía các sinh viên và bao vây họ, những người đang trên đường trở về trường của mình. Tôi là một trong những nạn nhân. Xe tăng đã cán qua chân tôi. Nhiều sinh viên của Đại học Bắc Kinh đã bị xe tăng cán chết. Một số thậm chí còn bị nghiền nát.”
Sau Holocaust
Sau một đêm tắm máu người dân, quân đội Trung Quốc đã dùng xe ủi đất để thu gom xác chết, phóng hỏa và dọn sạch quảng trường. Một số thi thể bị ném trước cổng trường đại học khiến sinh viên khiếp sợ.
Vào ngày 4 tháng 6, tiếng súng vẫn còn rải rác ở Bắc Kinh. Holocaust khiến công chúng vừa sợ hãi vừa phẫn nộ.
Một người đàn ông đứng trước xe tăng quân đội khi họ rời quảng trường vào ngày 5 tháng 6.
Người đối mặt với xe tăng được gọi là “Người đàn ông xe tăng”. Hình ảnh lan truyền khắp thế giới và trở thành biểu tượng nổi tiếng khi nhắc đến vụ Thiên An Môn.
4. Thương vong về đàn áp Thiên An Môn
Có những ước tính khác nhau về số người của Thảm sát Thiên An Môn năm 1989.
4.1. Tuyên bố của CCP
Tài khoản của chính phủ Trung Quốc về vụ việc ngày 4 tháng 6 liên tục thay đổi. Ban đầu họ nói rằng không có phát súng nào được bắn và không có ai bị giết vào ngày 4/6/1989. Những lời nói dối lố bịch đến mức nhiều nhà báo quốc tế đã ghi lại các vụ xả súng và giết người.
(Ảnh AFP, các nhà báo nước ngoài bị thương trong vụ Thiên An Môn ngày 4 tháng 6 năm 1989)
Vì vậy, Bắc Kinh tuyên bố ai đó đã chết. Các con số họ đưa ra không nhất quán, ban đầu là hàng chục và sau đó là hàng trăm. ĐCSTQ cho biết những người chết chủ yếu là binh lính bị giết bởi “những kẻ phản cách mạng.”
4.2. Ước tính của các nhà báo và nhà quan sát
Các nhà báo nước ngoài chứng kiến vụ thảm sát ước tính rằng ít nhất 3.000 người đã thiệt mạng tại Quảng trường Thiên An Môn.
Một số thống kê khác cho rằng số người thiệt mạng lên tới 5.000 người.
BBC báo cáo rằng một tài liệu ngoại giao của Anh được công bố vào năm 2017 sẽ đưa số người chết trong vụ Ammond lên tới 10.000 người.
5. Diễn biến của các bang sau Holocaust
5.1. Chính phủ Trung Quốc bắt giữ, kiểm duyệt và tuyên truyền chống lại những người biểu tình
Ngay sau cuộc thảm sát, ĐCSTQ đã bắt giữ và truy tố hàng loạt sinh viên tham gia phong trào Thiên An Môn. Một số thủ lĩnh sinh viên đã bị bắt và bị kết án, bao gồm vuong dan, sai linh, zhao changqing và Örkesh dölet.
Bộ máy tuyên truyền bôi nhọ sinh viên biểu tình là “phản cách mạng”, những người sử dụng vũ khí để giết binh lính.
“Ngay sau khi vụ việc xảy ra, chính phủ Trung Quốc tuyên bố rằng không có phát súng nào được bắn và không có ai bị giết. Sau đó, câu chuyện chuyển sang thứ mà họ gọi là tội phạm, những kẻ phản cách mạng tấn công cảnh sát và quân đội, giết chết nhiều cảnh sát và binh lính. Vì vậy, nếu có Nó hoàn toàn là để bảo vệ nhân dân khỏi bọn phản cách mạng. Đây là một sự dối trá trắng trợn! “
Những người được coi là ủng hộ phong trào biểu tình cũng phải chịu hình thức kỷ luật, bắt giữ hoặc các hình thức trừng phạt khác.
(Hình ảnh một người mẹ khóc khi nghe tin con mình bị giết ở quảng trường Thiên An Môn)
Cho đến ngày nay, chính phủ Trung Quốc vẫn kiểm soát chặt chẽ các phương tiện truyền thông và không cho phép đưa tin. Sách giáo khoa thậm chí không đề cập đến Holocaust.
Những người mẹ của những đứa trẻ bị giết không được phép tưởng niệm công khai. Những người sống sót và thân nhân của người đã khuất được theo dõi hàng năm để ngăn họ chia sẻ sự việc một cách công khai.
5.2. Phản ứng của các nước phương Tây
Các quốc gia áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với chính phủ Trung Quốc
Các sự kiện của quý 4 năm 1989 đã gây chấn động thế giới. Nhiều nước phương Tây đã áp đặt lệnh cấm vận vũ khí đối với Trung Quốc.
Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon đã vội vàng viết một bức thư viết tay cho Tổng thống George H. w. Bush (Bush cha). Ông Nixon khuyên Hoa Kỳ không nên trừng phạt nặng nề đối với DCp, vì Washington coi Bắc Kinh là đồng minh chống lại Liên Xô vào thời điểm đó. Vì vậy, chính quyền Bush chỉ đơn giản là áp đặt các biện pháp trừng phạt phù phiếm đối với dcstq.
Phong trào Canary: Phương Tây Cứu sinh viên biểu tình
Các nước phương Tây đang cố gắng cứu một số sinh viên xuất sắc từ Trung Quốc khỏi bị ĐCSTQ trừng phạt. Chiến dịch giải cứu được gọi là Chiến dịch Canary (hay Chiến dịch Yellowbird).
Bộ Ngoại giao Pháp, Sở Tình báo mật của bạn (mi6) và Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (cia) đã tham gia vào hoạt động này.
6. Tại sao người Trung Quốc không nhớ đến vụ thảm sát Thiên An Môn?
Ngày nay, hầu hết người dân Trung Quốc không biết về sự kiện Thiên An Môn năm 1989. Có người biết nhưng không dám nói ra. Một số người nói theo tuyên truyền của ĐCSTQ, đây là bạo lực của “những kẻ phản cách mạng”. Ít ai dám nói sự thật.
Dưới thời ĐCSTQ, vụ việc đẫm máu này đã gần như bị xóa sạch khỏi ký ức của hơn một tỷ người. Tại sao ĐCSTQ có thể thực hiện một cuộc tẩy não quy mô lớn như vậy?
Các nhà quan sát cho biết: Lý do chủ yếu là người dân Trung Quốc đã quá khiếp sợ; họ buộc phải tự kiểm duyệt bản thân, không dám kể cho con cháu về những gì đã xảy ra.
“Tất cả đều đồng thời chọn cách im lặng, và mọi người làm vậy vì họ cảm thấy họ sẽ phải trả giá đắt nếu nhớ lại sự kiện ngày 4/6 … Liệu những người bị thương trong cuộc biểu tình có kể câu chuyện nào không ? Vì vậy, trẻ em Chúng ta sẽ không biết sự thật, bởi vì cái giá của việc biết sự thật bây giờ quá đắt nên không ai muốn biết. “
7. Sự kiện Thiên An Môn có liên quan gì đến thế giới?
Vụ thảm sát Thiên An Môn, dường như chỉ là vấn đề của Trung Quốc, đã gây ra dư chấn cho thế giới. Sự kiện này đặt ra một cột mốc quan trọng cho việc liệu thế giới có lựa chọn chấm dứt quyền lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc hay không.
Các quốc gia đã bỏ lỡ cột mốc quan trọng này và giờ đây chất độc của ĐCSTQ đang lan rộng khắp thế giới.
7.1. Những sai lầm của phương Tây
Sau Thiên An Môn, các nước phương Tây do Mỹ đứng đầu đã lầm tưởng rằng nếu họ giúp Trung Quốc phát triển kinh tế thì sẽ dẫn đến việc ĐCSTQ từng bước mở rộng dân chủ tự do và nhân quyền.
Vì vậy, vào năm 1993, Tổng thống Bill Clinton đã loại bỏ nhân quyền khỏi một thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh, mang lại cho Trung Quốc những lợi ích kinh doanh tối huệ quốc (mfn).
Kể từ đó, chính quyền Bush đã chấp thuận việc Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (wto) vào năm 2001; người ta hy vọng rằng cơ chế này sẽ buộc Trung Quốc mở rộng quyền tự do kinh tế của mình. Nhưng theo nhà lập pháp Mỹ Jim Titan (Jim Talent) của Fox News, wto đã bị Trung Quốc “lật đổ”.
Trung Quốc vừa được hưởng lợi từ WTO, vừa vi phạm các quy định của WTO mà không phải trả giá. Và sự đàn áp của ĐCSTQ vẫn tiếp tục, chẳng hạn như cuộc đàn áp Pháp Luân Công, đàn áp người Duy Ngô Nhĩ, người Tây Tạng …
7.2. Ảnh hưởng của ĐCSTQ lan rộng khắp thế giới
Ngày nay, nhiều lợi ích kinh doanh và chính phủ có liên kết chặt chẽ với Trung Quốc. Điều này khiến họ không còn khả năng phản đối mạnh mẽ những vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ.
Nhiều doanh nghiệp thậm chí đã thâm nhập thị trường Trung Quốc để tự kiểm duyệt, theo Bắc Kinh. Ví dụ, bức chân dung đầy căm thù của DreamWorks về đường lưỡi bò ở Biển Đông đã làm dấy lên lo ngại về ảnh hưởng của Bắc Kinh ở Hollywood.
ĐCSTQ thậm chí đã bổ nhiệm các quan chức của mình vào các vị trí lãnh đạo quan trọng trên thế giới, chẳng hạn như thẩm phán của Tòa án Quốc tế về Luật Biển, Chủ tịch Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (interpool) …
7.3. Thế giới phải làm gì?
Nhân quyền và nền kinh tế cần được khôi phục
Wang Dan, cựu lãnh đạo sinh viên Thiên An Môn, người được giải cứu đến Hoa Kỳ năm 1996, tin rằng các quốc gia cần khôi phục vấn đề nhân quyền trong các cuộc đàm phán kinh tế của họ với Trung Quốc.
“Trung Quốc trở thành mối đe dọa đối với thế giới tự do, và theo quan điểm của tôi, tôi nghĩ đã đến lúc phải liên kết lại các vấn đề thương mại và nhân quyền. Đó có thể là cách duy nhất để giải quyết vấn đề này”, Vương Đan nói với các phóng viên vào tháng 5/2019, theo AP.
Ký ức về Thiên An Môn cần được lưu lại
Chính phủ Cộng sản muốn thế giới và người dân Trung Quốc quên đi sự kiện Thiên An Môn năm 1989. Vì vậy, chúng ta cần lưu giữ ký ức về Holocaust, theo hướng chính là các cựu học sinh bị xe tăng đè chết. 2 chân vào sáng sớm ngày 4/6/1989.
Trong một cuộc phỏng vấn năm 2018 với chương trình “Trung Quốc không kiểm duyệt”, quan chức này nói, “Vũ khí mạnh mẽ nhất chống lại ĐCSTQ là không quên những gì họ muốn chúng ta quên.”
Sau khi thoát khỏi Trung Quốc vào năm 2009, Phương Chính liên tục chia sẻ về những gì mình đã trải qua trong vụ thảm sát Thiên An Môn. Anh hi vọng thế giới, đặc biệt là người Trung Quốc, biết đến tội ác của ĐCSTQ và không lãng quên những sự kiện tại Quảng trường Thiên An Môn năm 1989.