Hóa trị và xạ trị là hai phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất. Việc bệnh nhân được hóa trị hoặc xạ trị phụ thuộc vào loại và vị trí của ung thư, cũng như sức khỏe tổng thể.
Sự khác biệt chính giữa hóa trị và xạ trị là cách chúng được đưa vào cơ thể. Trong hóa trị, bác sĩ sử dụng một loại thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, được đưa vào cơ thể bằng đường uống hoặc đường tĩnh mạch… Xạ trị là việc đưa các chùm tia xạ liều cao trực tiếp vào khối u. Chùm bức xạ làm thay đổi cấu trúc DNA của khối u, khiến khối u nhỏ lại hoặc chết. Phương pháp điều trị ung thư này có ít tác dụng phụ hơn so với hóa trị vì nó chỉ nhắm vào một vùng trên cơ thể.
Hóa trị
Thuốc hóa trị được thiết kế để tiêu diệt các tế bào đang phân chia nhanh chóng trong cơ thể, đặc biệt là các tế bào ung thư. Tuy nhiên, các tế bào ở các bộ phận khác của cơ thể cũng phân chia nhanh chóng mà sinh ra các tế bào ung thư như nang tóc, móng tay, đường tiêu hóa, miệng, tủy xương… Hóa trị cũng có thể vô tình nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào bình thường, gây ra một số tác dụng phụ.
Bệnh nhân ung thư đang hóa trị. Ảnh: Healthline.
Hóa trị có thể được thực hiện dưới các hình thức khác nhau, chẳng hạn như uống (uống); dịch truyền tĩnh mạch. Hóa trị thường được thực hiện vài tuần một lần và nhắm vào một giai đoạn nhất định trong vòng đời của tế bào ung thư.
Bệnh nhân đang hóa trị có thể gặp một số tác dụng phụ như buồn nôn và nôn; rụng tóc; mệt mỏi; nhiễm trùng; loét miệng hoặc họng; thiếu máu; tiêu chảy; đau và tê ở tứ chi (bệnh thần kinh ngoại biên) … có nhiều loại thuốc hóa trị khác nhau gây ra các tác dụng phụ khác nhau, và mỗi bệnh nhân đáp ứng khác nhau với hóa trị liệu.
Bức xạ
Với liệu pháp bức xạ, các chùm bức xạ được tập trung vào một khu vực cụ thể của cơ thể. Bức xạ làm thay đổi cấu trúc DNA của các khối u, khiến các tế bào chết thay vì nhân lên và có khả năng lây lan. Bức xạ được sử dụng như phương pháp chính để điều trị và tiêu diệt khối u, nhưng nó cũng có thể được sử dụng để thu nhỏ khối u trước khi phẫu thuật và tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật. Xạ trị cũng là một phần của liệu pháp kết hợp với hóa trị.
Bệnh nhân ung thư chuẩn bị xạ trị. Ảnh: Healthline.
Có ba loại xạ trị được sử dụng để điều trị ung thư. Một là tia bức xạ bên ngoài: nó sử dụng một chùm bức xạ từ một máy tập trung trực tiếp vào vị trí khối u của bệnh nhân. Thứ hai là bức xạ bên trong, còn được gọi là liệu pháp brachytherapy. Phương pháp này sử dụng bức xạ (chất lỏng hoặc chất rắn) đặt trong cơ thể gần với khối u. Loại thứ ba là bức xạ toàn thân: nó bao gồm bức xạ ở dạng thuốc viên hoặc chất lỏng được đưa qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.
Vì xạ trị tập trung ở một vùng trên cơ thể, bệnh nhân có thể gặp ít tác dụng phụ hơn so với hóa trị. Tuy nhiên, cách làm này vẫn ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, gây ra các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, nôn, co thắt dạ dày, tiêu chảy; thay da, rụng tóc; mệt mỏi; rối loạn chức năng tình dục …
Hóa trị và xạ trị có thể được sử dụng cùng nhau không?
Hóa trị và xạ trị đôi khi được sử dụng cùng nhau để điều trị một số loại ung thư. Phương pháp này, được gọi là liệu pháp đồng thời, được khuyến nghị nếu ung thư không thể phẫu thuật loại bỏ; nó có thể di căn sang các bộ phận khác của cơ thể …
Cách đối phó với các tác dụng phụ của xạ trị và hóa trị
Những bệnh nhân nhận cả hóa trị và xạ trị có nhiều khả năng gặp một số tác dụng phụ, đặc biệt là buồn nôn. Để giải quyết vấn đề này, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc điều trị buồn nôn; đặt một miếng cồn lên sống mũi nếu bạn cảm thấy buồn nôn; hoặc dùng trà gừng để giảm buồn nôn.
Ngoài ra, người bệnh nên chia nhỏ bữa ăn và ăn những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và chất đạm.
Hòa bình (theo Healthline)