Tên tự : Ass, na mio. Tên khác : tip, cat, mieu ha, white man. Nhóm địa phương : mông trắng, đít hoa, đít đỏ, đít đen, đít xanh, na mio. Dân số : 1.393.547 (theo Điều tra dân số thiểu số 53 vào ngày 1 tháng 4 năm 2019).
Ngôn ngữ : Một ngôn ngữ thuộc họ mông-dao.
Hoạt động Sản xuất : Nguồn cung cấp chính là luân canh hoặc luân canh ngô, lúa và lúa mạch. Nông dân vùng cao có truyền thống trồng xen canh các loại cây chủ lực như: liễu, khoai, rau, lạc, vừng, đỗ …
Vẽ tranh bằng sáp ong, nhuộm chàm là cách tạo hoa văn đặc trưng của mông hoặc dao. Người phụ nữ vẽ hoa văn trên vải lanh trắng bằng bút chì màu ong nấu chảy. Sau khi nhuộm màu, vải được nhuộm chàm nhiều lần cho đến khi có màu đen ưng ý. Sau đó nhúng miếng vải vào nước nóng và để sáp ong tan chảy, để lại hoa văn màu trắng trên nền chàm xanh.
Máy cày Hmong được biết đến với độ bền và hiệu quả. Trồng cây lanh, cây thuốc phiện (trước đây), cây ăn quả như táo, lê, đào, mận, dệt vải gai là những hoạt động sản xuất đặc trưng của người Miêu.
Người Miêu chủ yếu chăn nuôi trâu, bò, lợn, gà và ngựa. Ngựa thồ là phương tiện vận chuyển rất hiệu quả ở vùng cao nguyên đá. Chú ngựa này rất thân thiết với mọi gia đình mông.
Họ phát triển nhiều nghề thủ công khác nhau như đan lát, rèn, làm yên ngựa, đồ nội thất bằng gỗ, đặc biệt là đồ đựng, làm giấy, đồ bạc, để phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của mọi người. Những người thợ đóng tàu hầu hết là bán chuyên nghiệp, làm ra các sản phẩm nổi tiếng như lưỡi cày, nòng súng, thùng gỗ. Chợ đóng tàu đáp ứng cả nhu cầu trao đổi và giao hàng. Tiết kiệm thời gian, hoạt động.
Ăn : Người Miao thường ăn hai bữa một ngày và ba bữa một ngày. Bữa ăn kết hợp với thực phẩm truyền thống bao gồm nam giới (bột ngô) hoặc cơm, rau xào và súp. Bột ngô được ăn bằng cách xúc bằng thìa gỗ. Phụ nữ khéo léo sử dụng ngô và bột gạo để làm bánh trong ngày Tết và các ngày lễ.
Người ta quen uống rượu ngô, rượu gạo và hút thuốc bằng điếu cày. Tận tay phục vụ khách hút thuốc là thể hiện sự tôn trọng. Trước đây họ thường hút thuốc phiện hơn.
Chợ phiên, nơi trao đổi hàng hóa, kết bạn trai gái là sinh hoạt đặc trưng của người Mông ở Tây Nguyên. Người dân cưỡi ngựa chở nhiều loại hàng hóa khác nhau như ngô, rau, củi … Những người đóng gói ngựa tập trung thành từng nhóm ở các trại ngựa chợ Bắc Hà (Phố cũ) và Đồng Văn (Hà Giang). Nét đẹp văn hóa Tây Nguyên.
Váy : Mông có nhiều màu sắc và các nhóm khác nhau.
Một người phụ nữ có mông trắng trồng vải lanh, đan bằng vải lanh, váy trắng, áo khoét lỗ, trên cánh tay có thêu hoa văn và sau lưng có yếm. Cạo tóc và quàng khăn rộng vành.
Phụ nữ hông hoa mặc váy màu chàm có thêu hoặc in hoa văn bằng sáp ong, xẻ tà dưới cánh tay, trên vai và ngực áo có thêu vải sặc sỡ. Đối với mái tóc dài, hãy tết nó bằng tóc giả.
Phụ nữ mông đen mặc váy làm từ vải chàm có in hình sáp ong và áo ngực xẻ ngực.
Người phụ nữ mông xanh mặc váy ống. Những người phụ nữ đã có chồng buộc hông xanh, búi tóc trên đỉnh đầu, cột bằng lược móng ngựa, bên ngoài buộc khăn thành hình hai sừng. hình ảnh. Hình ốc, hình vuông, hình bầu dục, hình chữ thập.
Trong : Tàn thuốc lá tập trung ở hàng chục nóc nhà. Nhà trệt, ba gian hai chái, có hai ba cửa ra vào. Đặt khoảng trống giữa các bàn thờ.
Những người giàu có cho biết những cột gỗ hình đèn lồng hoặc bí ngô, mái ngói và sàn ván trên đá. Nhiều ngôi nhà vách ván hoặc tre, lợp tranh.
Thức ăn được để trên gác mái. Một số nơi có kho bảo quản lương thực ngay cạnh nhà.
Chuồng cao ráo và sạch sẽ, được lát ván.
thang co (nồi canh) là một món ăn yêu thích của người Miêu. Đây là món canh gồm thịt bò (dê), xương, ruột, gan, tim và phổi, được cắt thành từng miếng nhỏ và nấu chung trong một nồi lớn. Người Mông thường làm thang co g khi có tiệc ở nhà hoặc ở chợ.
Ở vùng cao nguyên đá, mỗi ngôi nhà đều có khuôn viên riêng, ngăn cách bởi bức tường đá cao khoảng 2m.
Phương tiện di chuyển: Người Miao quen sử dụng ngựa và túi có hai dây đeo vai.
Quan hệ xã hội: Làng thường có nhiều gia đình, trong đó một hoặc hai dòng họ là chi phối và có ảnh hưởng lớn đến các mối quan hệ trong làng. Trưởng thôn điều chỉnh các mối quan hệ trong thôn, trước đây là hình thức phạt tiền và dư luận xã hội. Người dân mỗi thôn tự giác chấp hành và tuân thủ các quy ước chung về sản xuất, chăn nuôi, bảo vệ rừng và tương trợ của thôn mình. Các mối quan hệ trong làng được gắn kết chặt chẽ hơn vì thần thổ địa được thờ chung trong làng.
Người Miêu rất coi trọng gia đình, bao gồm những người có chung tổ tiên. Đặc điểm riêng của từng gia đình thể hiện ở nghi lễ thờ cúng tổ tiên, ma cửa, xác ướp … như số lượng, cách bài trí của bát tế, lễ vật, nơi cúng tế, cách thức tang lễ. chôn. Chết trong nhà, để xác bên ngoài trước khi chôn cất, cách sắp xếp mồ mả …
Mặc dù những người có cùng họ không biết nhau và cách xa nhau hàng nghìn thế hệ, họ có thể nhận ra họ của họ thông qua giao tiếp của các đặc điểm trên. Phong tục nghiêm cấm những người cùng họ kết hôn. Những người bên trong rất dễ xúc động. Gia trưởng là người có uy tín, được gia đình kính trọng, tin tưởng.
Gia đình phụ hệ nhỏ. Cô dâu bước vào cửa nhà trai làm lễ nhập trạch được coi là thuộc về nhà trai. Tình cảm vợ chồng rất khăng khít, cùng nhau đi chợ, lên rẫy, thăm hỏi bà con. Tục trộm vợ.
Lễ cúng: Có thánh thất để thờ cúng tổ tiên, ma nhà, ma cửa, ma nấu ăn, v.v. Những người biết nghề y và những người biết làm thầy cũng đã lập bàn thờ cúng tổ tiên của chúng ta. Nhiều nghi lễ kiêng kỵ cấm người lạ vào nhà hoặc làng. Sau khi cúng ma, các hồn ma thường đeo bùa để trừ tà.
Tìm hiểu: Từ “ass” được dựa trên các bộ sưu tập vần tiếng Quan Thoại từ những năm 1960, nhưng nó chưa thực sự bắt tai.
Lễ hội mùa xuân: Khi người Việt rục rịch kết thúc tháng cuối năm, người Mông bước vào Tết cổ truyền từ đầu tháng 12 âm lịch, sớm hơn Tết Nguyên đán. Theo lịch Miao truyền thống trong một tháng, theo âm lịch truyền thống.
Vào ngày Tết, dân làng thường chơi đàn tre, đánh đu, thổi kèn và hát trong khoảng sân rộng quanh làng. Tết lớn thứ hai của Trung Quốc là ngày 5 tháng 5 (âm lịch). Ngoài hai ngày Tết chính của Trung Quốc, còn có các ngày nghỉ Tết Nguyên Đán vào ngày 3 tháng 3, ngày 13 tháng 6 và ngày 7 tháng 7 (âm lịch), tùy theo từng địa điểm.
Nghệ thuật: Những người trẻ tuổi thích thổi sáo, thổi sáo và khiêu vũ. khèn, trống còn được dùng trong các đám ma, đám hỏi, cúng cơm. Kèn lá, đàn môi là phương tiện để giới trẻ truyền đạt tình cảm của mình.
Mỗi gia đình mông muội đều có bàn thờ ở giữa nhà. Nơi thờ tự được đánh dấu bằng một số tờ giấy có in kim loại trên tường ở giữa, được thay đổi vào mỗi đêm giao thừa. Mỗi khi cúng, người ta nhúng lông gà vào máu rồi dán vào tờ giấy đó.
Vào ngày đầu năm mới, các chàng trai và cô gái đã hát, nhảy, ném bóng, chơi cầu lông và chơi bánh xe quay. Đánh quay là trò chơi phổ biến của hầu hết các dân tộc ở miền Bắc, tuy nhiên mỗi dân tộc lại có cách đánh quay riêng.