Phát triển đội ngũ cán bộ công tác xã hội chuyên nghiệp tại các cơ quan bảo trợ xã hội (csbtxh) và các xã, phường, thị trấn sẽ giúp đỡ trẻ mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi. Người nghèo và người khuyết tật hòa nhập cộng đồng, tự tin bước vào cuộc sống …
Từ thực tế
Theo thống kê của Bộ Lao động và Thương binh, trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 400 trẻ mồ côi, trẻ bị bỏ rơi và gần 200 trẻ khuyết tật được nuôi dưỡng tại các trung tâm xã hội. Ngoài ra, dù chưa có số liệu thống kê nhưng số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt trong cộng đồng cũng rất lớn. Trẻ sơ sinh bị bỏ rơi có hoàn cảnh đặc biệt như cha mẹ ly hôn, người thân trong gia đình không quan tâm, chăm sóc, không nuôi dưỡng, cha mẹ chết do tai nạn, bệnh tật … Hầu hết trẻ em trong hoàn cảnh này sẽ chịu nhiều ảnh hưởng xấu trong cuộc sống. Các em không có sự hướng dẫn, dìu dắt của cha mẹ, người thân, không được đến trường … Những điều này dễ khiến các em lạc lối, trở thành nạn nhân của những kẻ xấu lợi dụng để ăn xin, bán con.
Mặt khác, đời sống vật chất và tinh thần còn khó khăn khiến trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tiếp cận với các dịch vụ y tế, giáo dục, dạy nghề, tìm kiếm việc làm, chính sách pháp luật và tham gia. Giao thông … khiến cuộc sống, sinh hoạt gặp nhiều khó khăn. Hòa nhập vào cộng đồng. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền vận động pháp luật và thực thi chính sách liên quan đến trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt chưa đủ mạnh. Hoạt động chăm sóc, trợ giúp trẻ em tại cộng đồng chưa được thực hiện tốt do kiến thức về lao động trẻ em còn hạn chế. Do đó, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt không thấy được quyền và trách nhiệm của mình. Ngoài ra, còn có những trường hợp kỳ thị, phân biệt đối xử và ngược đãi trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
Chăm sóc trẻ khuyết tật tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh.
Hiện nay, đội ngũ những người làm CTXH chuyên nghiệp ở cấp xã, phường, thị trấn mới được thành lập nên khả năng hoạt động còn kém. Trong khi đó, bộ phận làm nhiệm vụ quản lý, tham vấn tâm lý, hỗ trợ cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt ở các CSBTXH (đặc biệt là CSBTXH ngoài công lập) chủ yếu là kiêm nhiệm nên việc theo dõi, giúp đỡ, tham vấn cho trẻ em không được thường xuyên. Đó là chưa kể trình độ chuyên môn của đội ngũ này còn hạn chế, thậm chí chưa được đào tạo, bồi dưỡng qua trường lớp nào mà chỉ làm việc dựa trên kinh nghiệm. Ngoài ra, những người thân nuôi dạy trẻ trong cộng đồng chưa được tư vấn để có thể giúp con em mình vượt qua khó khăn về vật chất lẫn tinh thần…
Giúp trẻ hòa nhập cộng đồng
Trẻ em mồ côi, bị bỏ rơi, nghèo, tàn tật là những nhóm dễ bị tổn thương. Kết quả là, chức năng xã hội của họ bị suy giảm. Vì vậy, nhân viên xã hội là người giúp trẻ em có được ngoại lực, phát huy nội lực vươn lên trong cuộc sống, được tham gia lao động, học tập như những trẻ em bình thường khác. Ngoài ra, nhân viên xã hội sẽ đánh giá hoàn cảnh của đối tượng, bao gồm bản thân trẻ và các mối quan hệ trong gia đình; thông qua tư vấn, trị liệu gia đình, giáo dục, v.v. để nâng cao khả năng đối phó với khủng hoảng của trẻ. Nhân viên xã hội sẽ sử dụng kiến thức, kỹ năng và phương pháp để giúp các cá nhân, gia đình, cộng đồng và trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt phục hồi chức năng xã hội bị suy yếu của chúng.
Đồng thời, nhân viên xã hội cũng thúc đẩy môi trường xã hội bao gồm chính sách, pháp luật và cộng đồng thân thiện giúp trẻ hòa nhập xã hội. Đồng thời là chất xúc tác, vận động để các cá nhân, gia đình tiếp cận các nguồn lực của cộng đồng và thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội. Trên cơ sở này, trẻ em sẽ cải thiện chức năng xã hội của mình và đóng góp cho xã hội sau này.
Ông Mai Xuân Củi, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, cán bộ xã hội hỗ trợ 4 chức năng của trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là phòng ngừa, chữa bệnh, phục hồi chức năng và chữa bệnh. Đối với chức năng phòng ngừa: trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt thường thiếu vắng sự quan tâm, chăm sóc của cha mẹ, sự can thiệp, giúp đỡ kịp thời của cán bộ xã hội có thể giúp trẻ em hiểu và chủ động phòng tránh những vấn đề, bất ổn xã hội mà trẻ em có thể bị lôi cuốn và gặp phải. Đối với chức năng trị liệu: Nhân viên xã hội sẽ cung cấp các dịch vụ xã hội về chăm sóc sức khỏe, cải thiện kinh tế, việc làm, cơ sở hạ tầng, nước sạch và vệ sinh, hỗ trợ tâm lý, tình cảm,… để giải quyết các vấn đề tức thời cho trẻ. Phục hồi chức năng: Nhân viên xã hội giúp trẻ em vượt qua khủng hoảng tâm lý và khó khăn vật chất khi mất đi sự hỗ trợ của cha mẹ. Chức năng phát triển: nhân viên xã hội hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt phát triển khả năng, vượt qua khó khăn, sống tự lập; giúp trẻ phát triển nhân cách, tăng cường giao tiếp và học hỏi …
Vì vậy, việc phát triển đội ngũ nhân viên công tác xã hội chuyên nghiệp trong xã hội hiện nay là vô cùng cần thiết. Bởi họ giải quyết được những vấn đề nảy sinh trong xã hội, đặc biệt là giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tự tin bước vào đời, hòa nhập xã hội.
Jiang Fan